EREN TALHA ALTUN -Konu arasında Coin dolandırıcılığından bahsettiniz. Bu Coin dolandırıcılığı da son günlerde çokça gündemde olan bir konu. Ve vatandaşlarımız da ne yazık ki bu konuda çok bilgilendirilemiyor çünkü bu konuda fazla konuşan yok, Siber Güvenlik Uzmanı yok. Bu konuyla ilgili bilgilendirmelerde bulunabilir misiniz bize?
VAHAP EREN : Şimdi aslında Bitcoin ve türevleri yani Blockchain üzerinde oluşturulmuş bu Coinler genel olarak bu dolandırıcılığın oluşmasında aslında en büyük sebep regülasyonların olmaması. Şimdi son dönemlerde Amerika Birleşik Devletleri bununla alakalı bazı girişimlerde bulunuyor. Hatta geçen günlerde bir haber çıktı; artık bir tokenin çıkabilmesi için izin alınması gerektiği zorunluluğu vesaire böyle regülasyonlar oluşturuyor. Türkiye’de henüz bir regülasyon yok. Şimdi bunun bazı kuralları, bazı kriterleri olması gerekiyor. X bir şahıs, ben bir token çıkarıyorum deyip Ethereum tabanlı veya Tron ya da diğer blok zinciri tabanlarında bir token üretip bunu piyasaya sokması doğru değil. Mesela bununla alakalı en ciddi dolandırıcılıklar sadece Bitcoin borsalarında da yapılmıyor, 17.43-17-44 diye ya da benzeri platformlar var, burada isteyenler kafasına göre bir token çıkarıyor, bunların satışını yapıyor, sonra bütün paraları toplayıp ortadan kayboluyorlar. Kim oldukları da belli değil. İsimleri de belli değil. Yani burada regülasyonların oluşması Bitcoin dolandırıcılığını önleyecek bir şey. Yani Bitcoin derken diğer tokenleri de kastediyorum burada. Yani bazı kurallar ve kriterler oluşturulması gerekiyor. Topyekün bunlar kaldırılsın demek de doğru değil. Çünkü dünya artık bunları topyekün ortadan kaldıralım, Bitcoini yasaklayalım, çok doğru şeyler değil. Zaten gerçeklikten de çok uzak şeyler. Bununla alakalı bazı regülasyonlar oluşturulması gerekiyor. Mesela Türkiye’deki örnek veriyorum bir çok borsa var; işte BTC Türk, Bitci, Bitexen yani bunlar büyük olan borsalar, Paribu. Burada mesela onların istediği şekilde ben Token çıkardım, taraftar token çıkardım işte XYZ Spor Token diye, böyle bir şey olmaması gerekiyor. Yani bazı kriterlere tabii olması gerekiyor, bazı kurallara ve bunun izinle çıkarılması gerekiyor. Yani ben Token çıkardım tamam, iyi hoş. Yani bunun maddi bir karşılığı da yok. Piyasaya bir çok şey sürülüyor, buna bir para yatırılıyor ama maddi karşılıkları olmuyor. Bazı borsalar mesela hackleniyor, bunları gizliyorlar. Böyle şeyler de var onları da ifade edeyim. Hacklenen borsaların bazıları bu faaliyetletini gizliyorlar ya da bunu başka yöntemlerle telafi etmeye çalışıyorlar. Yani bu konuda ciddi bir problem var. Bunlara bazı kriterler getirilmesi şart.
EREN TALHA ALTUN: Belli bir kanuna tabii olması gerekiyor mu Vahap Hocam bu coin üretmede farklı regülasyonların çıkartılmasında?
VAHAP EREN: Şimdi kanun şu şekilde yani şu anki blok zincir tabanı herkesin bir token çıkarmasına olanak sağlıyor. Yani bunu engellemek mümkün değil ama bunların herhangi bir borsada işlem görebilmesi için belli izinlere tabii tutulması lazım. Yani ben şimdi Vahap Token çıkarıyorum deyip piyasaya sürüp, bunun bir karşılığı yok yani bunun ortaya çıkarken bile bir rezervde para tutulması gerekiyor. Örnek veriyorum diyelim siz bilmem kaç milyon tane token çıkarıyorsunuz, herhangi bir maddi karşılığı yok yani ipotekte bile bir paranın bulunması gerekiyor ki bir maddi değere kavuşsun. Örnek veriyorum; bir paranın bir karşılığı vardır, bir değeri vardır yani reel olarak. Bunların reel bir değeri de yok. Yani şimdi bu coin mantalitesine biraz ters gelebilir ama yani şu an bu ters geliyor ama ileride oluşacak regülasyonlarla bunların maddi bir değer çerçevesinde ortaya çıkarılması ya da belli izinlere, şimdi bunların bazıları çıkıyor, örnek veriyorum; gerekli Siber Güvenlik önlemleri var mı yada herhangi bir şekilde örnek veriyorum bir tane borsa çıkıyor, borsada cüzdanlarda tutulan tokenler, hackerların saldırıcı sonucu boşaltılabiliyor. Yani bunların güvenlik testleri yapıldı mı? Ne şekilde borsalar faaliyet gösteriyor? Ya da bu tokenler çıkarılıyor ama bunları kim çıkarıyor? Nasıl çıkarıyor? Bir maddi karşılığı var mı? Neye göre çıkıyor? Yani bunların hepsi ciddi sorular. Ve regülasyonların oluşturulması için de Amerika şu an bir nebze ağırlığını koymaya başladı ama Türkiye’nin de buna bir ağırlığını koyması gerekiyor. Ya da mesela 100 milyar dolar diyelim yani tamamen farazi konuşalım 2 milyar dolar olsun ya da, 2 milyar dolar vatandaşın parası var borsada ama kimin elinde bu ? Bir kişinin elinde. Adam bir sabah bütün cüzdanları boşaltıp kaçıyor. Yani böyle bir şey olamaz. Yani bunlar eğer ki cüzdanlarda tutuluyorsa bile bir garantör merkezin cüzdanı da tutulmalı.
EREN TALHA ALTUN: Bir akreditasyona tabii tutulması gerekmiyor mu hocam?
VAHAP EREN: Şimdi mesela Türkiye Cumhuriyeti’ndeki mevduat hesaplarındaki paraların hepsi bankalarda tutulmuyor ki.
EREN TALHA ALTUN– Doğru.
VAHAP EREN: Zamanında biliyorsunuz Türkiye’de hortumculuk olayları vardı. İnsanlar paraları hortumlayıp gidiyordu bankalar.
EREN TALHA ALTUN– Evet hocam.
VAHAP EREN: Şimdi aynı şey Bitcoin borsalarında var. Bu paralar neden bu şahıslara ait cüzdanlarda tutuluyor? Belli bir kısım tutulur, günlük ticaret kadar yapılan miktarı, diğer kalan kısım ipotekte ya da bir garanti altında tutulur yani. Yoksa kişiler canı sıkılınca hatta paraları alıp kaçmadan ziyade size hayali bir coin varmış gibi gösterip sizin paralarınızla diğer borsalarda bu adamlar oyun oynuyor yani. Ona yatırıyor, buna yatırıyor sizin paranızla para kazanmaya çalışıyor. Kazanamayıp batınca da Thodex’in sahibi gibi kaçıyorlar.
EREN TALHA ALTUN– Geçmişte de örnekleri var hocam Thodex gibi.
VAHAP EREN: Evet.
EREN TALHA ALTUN– Peki hocam bu vatandaşlarımız ne gibi önlemler almalı bu Coin dolandırıcılığına ya da diğer olaylara maruz kalmamak için? Yani bunları da aslında önerebilirseniz en azından bilinçlenmiş olurlar.
VAHAP EREN: Şu an aslında şunu söyleyebilirim; şu anki oluşan konjonktürde vatandaşların kendini güvene alabilmesi için hiçbir borsada işlem yapmaması gerekiyor.
EREN TALHA ALTUN– Evet, kısa yoldan.
VAHAP EREN: Şu anki ortam bu. Çünkü herhangi bir borsaya herhangi bir Siber saldırı olup hesaplarını hemen boşaltabilirler yani şimdi ben şu borsada, SSL Sertifikası olsun, şurada yeşil bar olsun ya da çift doğrulama sistemi olsun hiç fark etmez. Adam sunucuya girdiği zaman alıp götürüyor yani baktığınız zaman. Hani o nedenle benim böyle bir yönlendirme yapmam şu anki ortamda çok doğru olmaz, yanlış yönlendirmiş olurum.
EREN TALHA ALTUN: Doğru Hocam. En doğru yöntem.
VAHAP EREN: Şöyle yapabilirler; en kolay yöntem şu; soğuk cüzdanları olur, mesela örnek veriyorum bazen şu şekilde de olabiliyor; tarayıcılara MetaMask Cüzdanlar var, benzeri cüzdanlar var, bunları tarayıcıya yüklüyorsunuz eklenti olarak, tokeninizi oraya transfer ediyorsunuz, orada bekletiyorsunuz. Borsada eğer işlem yapmak istediğiniz zaman çok kısa süreli borsaya sokup işlemi yapıp sonra tekrardan cüzdanınıza çekerseniz belki risk düşer ama borsanın kendi cüzdanında bu tokenleri barındırmanız riskli yani. Trade yapanlar da sürekli sonuçta al-sat yapıyorlar bu da çok mümkün değil. Yani buradaki güvenliği sağlayabilecek en temel şey uzun soluklu yatırım yapanlar için…